Майсазорлар шаҳар ва қишлоқлардаги ободонлаштиришнинг энг сувга чанқоқ турларидан бири бўлиб, уларни ҳар куни суғориш учун тонналаб сув сарфланади. Шаҳарларда улар соатлаб, баъзан эса узоқроқ вақт суғорилади, бу вақтда сув тўпланиб, йўллар бўйлаб оқади, кўлмаклар ҳосил қилади ва сув танқислиги муаммосини янада кучайтиради. Ҳолбуки майсазорларни мукаммал ҳолатда сақлаш учун кўпинча ҳар 2 кунда бир марта ўртача ярим соат суғориш кифоя қилади.

Хўш, бундай сув истеъмоли оқилонами ва майсазорлар шаҳарга экологик фойда келтиряптими ёки йўқми?

Одатда шаҳар маконини нима билан қоплашни танлаш керак бўлганда, майсазор, бетон, асфальт ёки очиқ тупроқни қолдириш танланиши бор гап.

Бироқ, майсазор, экология нуқтаи назаридан бир ёки икки турдаги ўтлардан иборат, ҳеч қандай дарахт, бута бўлмаган унчалик фойдали майдон эмас. Чунки, аввало, майсазор барқарор макон эмас ва у доимий парвариш ва суғоришни талаб қилади. Бундан ташқари, гербицидлар кўпинча майсазорларни парвариш қилиш ва бегона ўтларни назорат қилиш учун ишлатилади ва улар тупроқнинг ифлосланишига олиб келади. Яъни, майсазор муаммоси майсазорларнинг ўзида эмас, балки одамнинг у билан қандай ишлашида.

Жаҳон амалиёти нима дейди?

Жаҳон амалиётида шаҳарни кўкаламзорлаштиришнинг бошқа усуллари ҳам мавжуд, улар майсазорга қараганда унчалик инжиқ эмас, экологик жиҳатдан барқарор ва эстетик. Масалан, Лондондаги Барбикан ҳудудидаги боғ: шафқатсиз турар-жой мажмуаси ичида кўп йиллик гуллар ва ўтларга эга табиий ўтлоққа ўхшаб қилинган, минимал суғоришни талаб қиладиган жамоат майдони яратилган. Тошкентда Паркент туманидаги ёки Фарғона водийсидаги каби далаларга ўхшаш майдонларни яратиш мумкин.

Майсазор қандай суғорилади?

Агар майсазор аниқ ва талаб қилинадиган функцияга эга бўлса, буни оқлаш мумкин. Масалан, фуқаролар пикник қиладиган, ўйин ўйнайдиган ёки майсада ўтириб дам оладиган боғлардаги майсазорлар ажойиб шаҳар майдонларидир. Майсазорни суғориш ва парвариш қилиш орқали уларни яхши ҳолатда сақлаш, бу ҳолда мантиқий ҳисобланади. Фаол ишлатилмайдиган майдонлар ва майсазорлар “гўзаллик учун” камроқ сувга чанқоқ ўсимликлар билан экилган бўлиши мумкин.

Нима бўлганда ҳам, сиз ўсимликни нотўғри суғорсангиз, сувни исроф қиласиз. Яъни, ортиқча суғориш – исроф, эҳтиёткорлик билан суғориш эса – ундай эмас.